Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Cardamine hirsuta & Blitum bonus-henricus

fotò
fotò
Creissoun-de-prat

Cardamine hirsuta

Brassicaceae Cruciferae

Àutri noum : Creissoun-de-terro, Boutarello.

Noms en français : Cardamine hirsute, Cardamine hérissée.

Descripcioun :
Pichoto erbo de l'an emé de fueio coumpausado que dounon d'èr à-n-aquelo dóu creissoun e en rouseto. Fai de pichòti flour blanco e de coutello dreissado (d'aqui que vèn lou noum latin d'Hirsuta qu'à rèn de vèire emé li péu que n'a pas ges). Se recounèis peréu à si fueio.

Usanço :
Aquéu creissoun-de-prat se manjo en ensalado, soun goust èi proche dóu creissoun. Es uno planto di proun vertuouso (au Canada, ié dison "Cresson officinal"). Ei bon contro lou mau-de-terro (escourbut), li mau de brouncho e lou tussi, e ajudo à digeri. Li fueio soun vertuouso contro li malautié de péu.

Port : Erbo
Taio : 5 à 25 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Cardamine
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae

Ordre : Brassicales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms Ivèr

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Febrié à mai

Liò : Champ - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Cardamine hirsuta L., 1753

fotò
fotò
Sangàri

Blitum bonus-henricus

Amaranthaceae Chenopodiaceae

Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.

Nom en français : Epinard sauvage.

Descripcioun :
Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.

Usanço :
"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.

Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae


Coulour de la flour : Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun

Liò : Cast - Ermas - Escoumbre e proche dis oustau - Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829 (= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RRR
ges
R
ges
ges
C
CCC
CCC

Cardamine hirsuta & Blitum bonus-henricus

CCC
CC
CCC
CCC
CCC
CCC
C
R

Coumpara Creissoun-de-prat emé uno autro planto

fotò

Coumpara Sangàri emé uno autro planto

fotò